Temat rozgrzewany do czerwoności co najmniej dwa razy w roku pod koniec każdego semestru. W ostatnich tygodniach w social mediach toczy się wiele rozmów na temat istoty ocen, ich liczby i równie często zadań podlegających ocenianiu, w tym zadań domowych. Zatem, co na ten temat mówi prawo? Otóż, Art. 44b. Ustawy o systemie oświaty mówi, że “Ocenianiu podlegają:
1) osiągnięcia edukacyjne ucznia;
2) zachowanie ucznia. (...).”
W ramach osiągnięć edukacyjnych nauczyciel ocenia opanowany poziom i postęp w opanowaniu danych wiadomości i umiejętności wskazanych w podstawie programowej oraz w programie nauczania. Zachowanie ucznia z kolei - co ważne - ocenia więcej osób: oprócz wychowawcy klasy, nauczyciele uczący w danej klasie, uczniowie klasy i sam oceniany uczeń. Ustawa mówi, że ocenia się “(...) stopień respektowania przez ucznia zasad współżycia społecznego i norm etycznych oraz obowiązków określonych w statucie szkoły. (...)”.
Czemu ma służyć ocenianie?Prawo mówi również o tym, jaki jest cel oceniania - co ciekawe, w centrum tego procesu stoi uczeń. Według ustawy ocena osiągnięć edukacyjnych i zachowania służy:
- informowaniu ucznia o poziomie jego osiągnięć oraz o postępach, jakie poczynił,
- udzielaniu uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć,
- udzielaniu wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju,
- motywowaniu ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu,
- dostarczaniu rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia,
- umożliwieniu nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.
Ocenianie musi odbywać się w odniesieniu do sformułowanych przez nauczyciela wymagań edukacyjnych oraz ustalonych kryteriów oceniania zachowania. W ustawie jest mowa o ocenach bieżących, śródrocznych, czyli semestralnych i rocznych. Nie ma mowy o liczbie tych ocen,
nie ma mowy o tym, że pomiędzy semestrami różnica może wynosić tylko jedną ocenę, co dość solidnie utarło się w myśleniu o ocenianiu.
Znaczenie cyfrJaką wskazówkę do dalszego rozwoju dziecka niesie otrzymana ocena w postaci cyfry 2 albo 6? Czy otrzymanie trójki z odpowiedzi ustnej jest informacją, co poprawić następnym razem, by otrzymać 5? Wydaje się, że nie. W klasach od IV wzwyż oceny mogą być również opisowe, nie muszą być wystawiane w skali 1-6, co przyjęło się w zdecydowanej większości szkół w Polsce.
Ustawa nie podaje też skali ocen, ani procentowego ujęcia opanowania materiału na daną ocenę. Wszystko to jest w kompetencjach rady pedagogicznej - organu, który ma tę moc, by ustalać zapisy statutu szkoły.
O tym, że zadania domowe podlegają ocenie również stanowią wyłącznie statuty szkolne. Nadrzędne akty prawne nie wspominają o takiej formie utrwalania materiału.
W szkołach pojawiają się również dylematy ws. udostępniania ocenionych prac uczniów ich rodzicom. Okazuje się, że udostępnienie pracy dziecka jest obowiązkiem nauczyciela.
