Dzieci lubią ciasteczka!

My też, dlatego wykorzystujemy je do zapamiętywania informacji o tym, jak korzystasz z serwisu, żeby lepiej go do Ciebie dostosowywać.

Dostępne ustawienia plików cookie:

potrzebne do zbierania statystyk w celu ulepszenia serwisu niezbędne do funkcjonowania serwisu

sprawdź naszą politykę cookies

#Pozytywna edukacja

Jak kształtować prospołeczne postawy u dzieci i młodzieży?

Kamil Bujny 2024-12-11

Od dłuższego czasu obserwujemy w Polsce zjawisko rosnącego zainteresowania młodych sprawami społecznymi. Jeszcze kilka lat temu najmłodsi wyborcy relatywnie niechętnie brali udział w głosowaniach powszechnych. Dziś – czego dowodzi między innymi wysoka frekwencja osób w wieku 18-24 lat w wyborach w latach 2020, 2022 i 2024 – ulega to zmianie.

Z czego to wynika? Czym interesują się nastolatkowie? Czy pasjonuje ich na przykład polityka?

Z tego artykułu dowiesz się:
– w jaki sposób realizowane są zajęcia na Uniwersytecie Dzieci,
– kto wskazuje tematy naszych zajęć,
– jak szkoła może kształtować prospołeczne postawy,
– czy młodzi interesują się takimi tematami jak polityka migracyjna, konflikty zbrojne, wykluczenie czy kryzys klimatyczny,
– jak możesz zapisać swoje dziecko na Uniwersytet Dzieci od II semestru.

Czas czytania: 7 minut

zajęcia dla młodzieży - chłopiec opowiada grupie

Statystyki pokazują, że obecny poziom zainteresowania polityką wśród osób w wieku 18-24 lat jest najwyższy w historii.

Według raportu „Demokratyczny paradoks w praktyce: doświadczenia młodych aktywistów i aktywistek”, opracowanego przez ośrodek Młodzi w Centrum Lab Uniwersytetu SWPS oraz forum Idei Fundacji Batorego, rosnące zaangażowanie młodych w życie publiczne wynika nie tylko z ich „buntu wobec postrzeganej bierności starszego pokolenia”, lecz także z możliwości, jakie stwarza im szkoła.

Placówki oświatowe – jak czytamy w raporcie – pełnią „ważną rolę socjalizacyjną i częściej chodzi tutaj nie tyle o samą wiedzę o społeczeństwie i teoretyczne aspekty edukacji obywatelskiej, ale o praktyczne angażowanie uczniów i uczennic w działania o charakterze społecznopolitycznym”.

Podobną możliwość dają zajęcia na Uniwersytecie Dzieci: odnoszenia się do społecznych problemów, zabierania głosu i angażowania się w życie publiczne – oczywiście w akademicki sposób, tzn. bez politycznej agitacji, z szacunkiem dla odmiennych poglądów.

Z ankiet, które studenci starszych kierunków (Mistrza i Ucznia oraz Nauki do kwadratu) wypełniają po każdym semestrze i wykładzie, widać, że zależy im na odnoszeniu się do aktualnych społecznych zjawisk, diagnozowaniu ich i szukaniu rozwiązań rzeczywistych problemów.

Uczestnicy naszych zajęć sami wskazują, co ich interesuje, czym chcieliby zająć się w danym semestrze.

W ostatnim czasie podjęli tematy m.in. wojny, kryzysu klimatycznego, migracji, uchodźstwa, dezinformacji i nietolerancji.

dziewczyna notuje coś na tablicy wykładowej

Szukanie praktycznych rozwiązań dla konkretnych problemów wymaga ich dokładnego zrozumienia – zdobycia wiedzy pozwalającej interpretować różne zjawiska, uwzględniać wydarzenia z przeszłości i mniej oczywiste konteksty.

W roku akademickim 2023/2024 studenci wysłuchali dwóch wykładów, które pomogły im przyjąć szerszą perspektywę na procesy społeczne – dyskryminacji i migracji. Dzięki prelekcji dra Wojciecha Lorenza „Dlaczego państwa prowadzą wojny?” zrozumieli, z czego biorą się konflikty zbrojne oraz co doprowadziło do wojny w Ukrainie.

Prowadzący opowiedział słuchaczom o rodzajach starć militarnych, ich politycznym charakterze, a także o związkach I i II wojny światowej z późniejszą decyzją o utworzeniu NATO. Omówiona została także rola krajowej i europejskiej polityki bezpieczeństwa, również w kontekście Polski.

Zdobyta wiedza umożliwiła studentom nie tylko lepsze zrozumienie sytuacji w Ukrainie, ale także analizowanie różnych problemów z nią powiązanych i poszukiwanie sposobów ich przezwyciężenia. A wszystko to przez cały semestr seminariów.

W ramach specjalizacji z architektury, poprowadzonej przez Rafała Sokoła, uczestnicy przygotowali projekt ośrodka migracyjnego.

Działo się to w czasie, gdy do Polski przyjeżdżało wielu wojennych uciekinierów i bardzo dużo mówiło się w mediach o braku odpowiedniej infrastruktury krytycznej, która pozwoliłaby zapewnić obywatelom i obywatelkom Ukrainy odpowiednie warunki bytowe.

Pod okiem architekta uczestnicy zajęć najpierw określili potrzeby uchodźców, a następnie – krok po kroku – opracowali plan budynku użyteczności publicznej.

Podobnie, choć w kontekście innego problemu związanego z wojną, przebiegała praca studentów modelowania 3D (z elementami robotyki).

Wykorzystując możliwości druku 3D i nowych technologii, zaprojektowali protezy dla ofiar wojen – tak, by proces ich tworzenia odpowiadał realnym potrzebom oraz był stosunkowo łatwy, szybki i bardzo wydajny.

Oba seminaria stanowiły okazję do refleksji nad procesami zachodzącymi w świecie oraz szukania praktycznych rozwiązań dla konkretnych problemów. Namysł nad sytuacją społeczno-polityczną to jedno, działanie to drugie – na Uniwersytecie Dzieci obie te rzeczy idą w parze. Nasi studenci uczą się bowiem przez doświadczenie.

Istotnym z punktu widzenia funkcjonowania społeczeństwa jest zagadnienie równości. Interesują się nim także nastolatkowie, którzy wskazują je, wypełniając ankiety ewaluacyjne po każdych zajęciach.

Z tego powodu w roku akademickim 2023/2024 cały semestr zimowy Nauki do kwadratu poświęcony był zjawisku nierówności.

Studenci rozpoczęli rok akademicki od wysłuchania wykładu dr Agnieszki Florczak z Uniwersytetu Wrocławskiego „Czy wszystkie stereotypy są złe?”.

W trakcie wystąpienia dowiedzieli się, czym właściwie są uprzedzenia, skąd się biorą i jakie są ich skutki. Zastanowili się nad tym, jak selekcjonujemy, interpretujemy i zapamiętujemy informacje oraz jaki mają one wpływ na nas i nasze postawy względem innych. Poznali także różnice między stereotypami, uprzedzeniami a dyskryminacją oraz kategorie osób szczególnie narażonych na wykluczenie.

młoda dziewczyna robi zdjęcie aparatem z dużym obiektywem

Studenci Nauki do kwadratu zdobytą wiedzę mogli wykorzystać w praktyce w ramach specjalizacji. Podczas postprodukcji filmowej, prowadzonej przez pracowników Fundacji Katarynka, opracowali transkrypcję dla filmu – tak, aby mogli go obejrzeć widzowie z różnymi potrzebami.

Najpierw zastanowili się nad tym, z jakimi problemami mierzą się na co dzień osoby z niepełnosprawnościami wzroku, a później – poznając profesjonalny program – opracowali autorską audiodeskrypcję. Przygotowali tekst, nagrali ścieżkę dźwiękową, a następnie nanieśli ją na nieprzystosowany dla osób z niepełnosprawnością materiał wideo.

Dzięki temu przekonali się, jak istotne jest reagowanie na dyskryminację, także w obszarze kultury. Nie każdy może bowiem, o czym często zapominamy, wybrać się do kina, muzeum lub teatru.

Przekonali się o tym również – choć w innym kontekście – studenci Mistrza i Ucznia, którzy na koniec semestru letniego wysłuchali wykładu Agaty Obłąkowskiej pt. „Czy każdy może zostać aktorem?”. Choć pytanie zdaje się odsyłać do umiejętności stricte rzemieślniczych, takich jak dobra dykcja czy swoboda ruchu, to wymowa prelekcji była zupełnie inna.

Aktorka Teatru Polskiego we Wrocławiu opowiedziała o problemie wykluczenia w zawodach artystycznych, przybliżając słuchaczom historię Teatru Kambak – jednego z nielicznych w Polsce teatrów integracyjnych, w którym osoby z niepełnosprawnością nie tylko występują w spektaklach, lecz także pojawiają się na widowni.

O swoich doświadczeniach, drodze życiowej i pokonywaniu różnych przeszkód opowiedziała jedna z aktorek, Alicja Idasiak. Wykład nie był jedyną okazją do refleksji nad emancypacyjnymi możliwościami teatru. Studenci Mistrza i Ucznia na zajęciach z teatru opracowali scenariusz dokumentalny poświęcony konfliktom na linii nauczyciel – uczeń, zrealizowany później przez nich w formie czytania performatywnego.

Kwestia wykluczenia społecznego została również podjęta na zajęciach z projektowania aplikacji mobilnych, gdzie studenci przygotowali aplikację, mającą na celu zapobieganie dyskryminacji, wzmacnianie postaw tolerancyjnych oraz promowanie empatycznego podejścia do drugiego człowieka i języka pozbawionego przemocy.

chłopiec rozmawia z wykładowcą w pustej auli

Krzywdzącym stereotypem, powielanym niekiedy przez dorosłych, jest więc mówienie, że młodzież nie interesuje się „poważnymi” sprawami – polityką, zmianami społecznymi, ekologią czy socjologią.

Zainteresowanie tymi tematami jest wśród najmłodszych duże, co – jak wynika z przywoływanego wcześniej raportu – związane jest między innymi z obecnością nastolatków w social mediach, gdzie wiele publikowanych treści (artykułów, postów, memów, filmów itd.) nawiązuje do bieżących wydarzeń. Ważne jest zatem, również z wychowawczego czy edukacyjnego punktu widzenia, by pozwalać nastolatkom angażować się w społeczne problemy, odnosić się do nich. Dzięki temu nabierają przekonania, że warto angażować się w sprawy społeczne i działać.

Jeśli nie wiesz, jak rozmawiać z dzieckiem o bieżących problemach społecznych lub chcesz, by zderzyło ono swoje przemyślenia i opinie w bezpiecznym środowisku naukowców i rówieśników – wybierz sobotnie zajęcia na Uniwersytecie Dzieci.

przybijanie pieczątki w indeksie Uniwersytetu Dzieci

Nasze naukowe spotkania to projekty, które nie są oderwane od bieżących problemów świata.

Specjaliści prowadzący zajęcia to praktycy, którzy swoim codziennym działaniem odpowiadają na bieżące potrzeby społeczeństwa.

Mamy jeszcze wolne miejsca na II semestr na kierunku Mistrz i Uczeń!

Zapraszamy dzieci w wieku 12-14 lat w Warszawie, w Krakowie i we Wrocławiu.

Wybierz specjalizację i napisz do nas: sekretariat@ud.edu.pl.

zajęcia ruchowe - dzieci wykonują ćwiczenia z pantomimy

Kraków
– Teatr
– Design Thinking
– Architektura i urbanistyka
– Dziennikarstwo reportażowe
– Biochemia leków.

Warszawa
– Badania przyrodnicze
– Transport lotniczy
– Technologia żywności.

Wrocław
– Anatomia ruchu
– Chemia żywności
– Animacja poklatkowa
– Techniki kryminalistyczne.

Więcej o kierunku i specjalizacjach przeczytasz na naszej stronie >>

Zapisz dziecko na nowy semestr fascynujących naukowych zajęć!