#Pozytywna edukacja

Jak rozbudzić pasję do nauki w szkole?

Dominika Złakowska-Cieślak 2025-02-09

Jaka jest Twoja pasja? Czym się interesujesz? O czym myślisz, kiedy słyszysz takie pytanie? Jakich odpowiedzi się spodziewasz, kiedy zadajesz takie pytanie swojemu dziecku/uczniowi/uczennicy?

Wiemy, że dzieci i młodzież pasjonują się tańcem, muzyką, piłką nożną, plastyką, modelarstwem, gotowaniem… ale czy zdarzyło Ci się usłyszeć, że Twój uczeń/uczennica/ syn/córka pasjonuje się nauką? A konkretnie: że pasjonuje się nauką w szkole?

Zgodnie ze słownikową definicją pasja to wielkie zamiłowanie do czegoś. Dlaczego większość z nas z łatwością wyobraża sobie, że można mieć zamiłowanie do jazdy konnej, a dużo trudniej, że można mieć zamiłowanie do zdobywania wiedzy na temat otaczającego nas świata? Oczywiście odpowiedź na to pytanie jest złożona.

Celem tego artykułu nie jest jednak diagnozowanie kondycji polskiego systemu edukacji, a pokazanie, że mimo różnych jego niedoskonałości, mimo codziennych wyzwań przed którymi staje nauczyciel/dyrektor/rodzic, szkoła może być miejscem, gdzie dzieci uczą się z pasją!

Z tego artykułu dowiesz się:

w jakim kierunku powinna zmieniać się szkoła i nauczanie, aby przygotować dzieci do życia w świecie przyszłości,
jaką rolę pełni dyrektor szkoły w inicjowaniu i wdrażaniu zmian,
jakie są podstawowe założenia projektu rozwojowego dla szkół „Dziecko z Pasją” i dlaczego warto do niego przystąpić.

Czas czytania: 7 minut.

Myśląc o edukacji, warto wziąć pod uwagę przynajmniej dwa aspekty:
– osiągnięcia neuronauk, które pokazują nam jasno w jakich warunkach najlepiej uczy się ludzki mózg;
– charakterystykę współczesnego świata, zmiennego i nieprzewidywalnego, w którym o naszym sukcesie bardziej decydują nasze kompetencje niż posiadana wiedza.

Współcześni pedagodzy są zgodni: należy odejść od transmisyjnego modelu nauczania polegającego na przekazywaniu gotowej wiedzy, na rzecz edukacji, która kładzie nacisk na aktywność i zaangażowanie ucznia oraz rozwija umiejętność samodzielnego uczenia się.

Dobra szkoła, to szkoła:
– w której uczeń widzi sens i cel swojej pracy;
– „towarzysząca” uczniowi w jego poszukiwaniach odpowiedzi na nurtującego go pytania i aktywnym zdobywaniu wiedzy;
– rozwijająca kluczowe kompetencje przyszłości, takie jak: krytyczne myślenie, umiejętność pracy zespołowej i rozwiązywania problemów, kreatywność, aktywne uczenie się, umiejętne wykorzystywanie technologii, radzenie sobie ze stresem.

Czy takie podejście do edukacji jest zgodne z obowiązującą w polskiej szkole podstawą programową? TAK!

Podczas lekcji języka polskiego można trenować z uczniami pracę zespołową, a podczas lekcji historii kreatywne myślenie. Na lekcji matematyki, biologii, chemii można pokazać uczniom praktyczne przykłady zastosowania zdobytej wiedzy, a geografii uczyć, wzbudzając emocje, które pozwolą młodemu mózgowi lepiej zapamiętać nowe informacje.

Sekret tkwi w metodzie nauczania. Metodzie, która pozwoli nauczycielowi towarzyszyć uczniom w aktywnym poszukiwaniu odpowiedzi na nurtujące ich pytania, wzmacniając przy okazji rozwój kluczowych kompetencji.

Jedną z takich metod jest Metoda Pytań i Doświadczeń stosowana przez Fundację Uniwersytet Dzieci. To zgodnie z jej założeniami tworzymy scenariusze lekcji. Materiały powstają wraz z naukowcami i ekspertami z danej dziedziny. Jej podstawą jest rozbudzanie w dzieciach ciekawości, która potęguje chęć poznawania inspirującego świata nauki i odkrywania własnych pasji.

Metoda ta uczy pracować projektowo oraz rozwija myślenie naukowe.

Dzieci wchodzą w rolę naukowców: definiują problem, szukają jak najlepszych rozwiązań i samodzielnie wyciągają wnioski z uzyskanych wyników badań. Prowadzony przez nie proces badawczy jest treningiem krytycznego myślenia.

Dzieci nie poznają otaczającego świata jedynie w teorii, ale uczą się przede wszystkim poprzez zadawanie pytań i doświadczenie, a to – dodajmy – ich ulubiony sposób uczenia się.

Lekcje projektowane w ten sposób, pozwalają uczniom wytwarzać wiedzę samodzielnie, a nauczyciel przestaje być jej dominującym źródłem. Inspiruje za to do odkrywania i eksperymentowania, animuje aktywność dzieci i oddaje w ich ręce odpowiedzialność za proces uczenia się.

Choć nauczyciel towarzyszy uczniom w ich codziennym rozwoju, to dyrektor nadaje kierunek szkolnym działaniom. Poszukujący i otwarty na nowoczesne myślenie o edukacji lider inspiruje swoją kadrę do stałego rozwoju, wspiera nauczycieli we wdrażaniu aktywnych metod nauczania. Dlatego bardzo istotne jest to, aby dyrekcja, pochłonięta codziennymi obowiązkami związanymi z zarządzaniem placówką, zawsze miała na uwadze, że centrum szkoły stanowi uczeń.

Najważniejszą misją powinno być rozwijanie potencjału dzieci i młodzieży oraz wzmacnianie tych kompetencji, które pomogą im odnaleźć się w dynamicznie zmieniającym się świecie.

Niestety autorytet lidera zmiany nie jest nadawany wraz z dyrektorskim czy wicedyrektorskim tytułem. Swoją wiarygodność dyrektor buduje poprzez własny rozwój, atmosferę wsparcia i umiejętną współpracę ze wszystkimi podmiotami funkcjonującymi w szkolnej rzeczywistości: uczniami, kadrą pedagogiczną, kadrą administracyjną, rodzicami, organem prowadzącym.

Nie wystarczy jednak samemu otworzyć się na zmianę myślenia o szkole, trzeba jeszcze tym myśleniem „zarazić” innych.

Projekt „Dziecko z Pasją”, realizowany już od dwóch lat przez Fundację Uniwersytet Dzieci, ma swoje źródło właśnie w pragnieniu wsparcia dyrektora, wicedyrektora i jego nauczycieli na drodze do zmiany szkoły w miejsce, gdzie dzieci uczą się z pasją.

Tworzymy społeczność dyrektorów, którzy rozumieją swoje problemy i chcą dzielić się dobrymi praktykami edukacyjnymi.

Wzmacniamy kompetencje liderskie dyrektorów i wicedyrektorów. Uczymy lepiej komunikować się z nauczycielami i rodzicami, by działać jak jedna drużyna i przygotować dzieci do życia w świecie przyszłości.

Przede wszystkim do naszego projektu zapraszamy całą szkołę. Równolegle pracujemy z kadrą zarządzającą, jak i kadrą pedagogiczną. W działania włączamy też uczniów oraz całą społeczność szkolną.

Dyrekcja

Ścieżka menadżerska
W ramach ścieżki menadżerskiej dyrektor i wicedyrektor szkoły biorą udział w spotkaniach na żywo i online, podczas których dowiadują się, jak być lepszym przywódcą, budować współpracę z zespołem i sprawnie zarządzać placówką.

Gniazda
Dodatkowo dyrektor i wicedyrektor, razem z innymi uczestnikami projektu dołączają do jednej z grup, tzw. gniazda, gdzie pod okiem doświadczonego mentora, przyglądają się sytuacji w swojej szkole oraz wymieniają doświadczeniami i dobrymi praktykami z innymi. Wspólnie odkrywają obszary, które wymagają wzmocnienia lub zmiany.

Wizyty studyjne
Oprócz sesji mentorskich online uczestnicy odwiedzają również szkoły swoich mentorów i na żywo podglądają praktyczne rozwiązania związane z organizacją pracy placówki.

Szkolenie z Metody Pytań i Doświadczeń
Aby wzmocnić w dyrekcji nowoczesne myślenie o uczeniu, wszystkich dyrektorów zapraszamy też do udziału w szkoleniu z Metody Pytań i Doświadczeń, które organizujemy w siedzibie każdej szkoły uczestniczącej w projekcie.

Nauczyciele

Warsztaty na żywo

W pracy z nauczycielami na pierwszym miejscu stawiamy wzmocnienie ich kompetencji dydaktycznych. Podczas warsztatów na żywo uczymy pracować projektowo oraz pokazujemy jak rozbudzić ciekawość, a tym samym zaangażowanie i motywację uczniów.

Praca metodą projektu – udostępniamy gotowe scenariusze lekcji

Podpowiadamy w jaki sposób projektować aktywności, aby wspierać ich w samodzielnym dochodzeniu do wiedzy. Chętne osoby rozwijają nabyte umiejętności, realizując z wybraną klasą jeden z wielu tematycznych cykli lekcji, opartych na Metodzie Pytań i Doświadczeń i udostępnionych na naszej platformie.

Webinary dla nauczycieli

Udział w projekcie to również seria webinarów rozwijających warsztat pracy nauczyciela, zarówno w obszarze nauczania, jak i wychowania.

Uczniowie, rodzice, społeczność szkolna

Uczniowie realizując ze swoim nauczycielem tematyczny cykl lekcji przekonują się, że nauka w szkole może być pasjonująca. Wspólnie z gronem pedagogicznym przygotowują też Święto Nauki – wydarzenie promujące w społeczności szkolnej pozytywne nastawienie do zdobywania wiedzy.

Wdrożenie zmiany w szkole nie jest możliwe bez zrozumienia i wsparcia rodziców. Dlatego w naszym projekcie zachęcamy dyrektora i kadrę pedagogiczną do informowania rodziców o działaniach projektowych i zapraszania ich do czynnego udziału, np. w organizowanych w szkołach tzw. Świętach Nauki.

Wielu nauczycieli i dyrektorów w Polsce jest już na drodze zmiany. Niektóre szkoły koncentrują się na wprowadzeniu oceniania kształtującego, inne próbują jak najwięcej pracować metodą projektu, jeszcze inne – poświęcają swoją uwagę na zmianę przestrzeni szkolnej na bardziej przyjazną. Dzielmy się ze sobą tym, co już wiemy!

Podczas spotkań w gniazdach oraz podczas wizyt studyjnych uczestnicy projektu „Dziecko z Pasją” opowiadają sobie wzajemnie o swoich działaniach, chwalą się tym, co udało im się wdrożyć, ale też mówią o trudnościach jakie napotykają, o swoich wątpliwościach i niepowodzeniach. Wsłuchują się w podpowiedzi bardziej doświadczonych w danym obszarze kolegów i wzajemnie inspirują.

Szkoła może – a nawet powinna – być miejscem gdzie dzieci rozwijają swoją ciekawość i pasję do nauki, a uczenie się może i powinno być inspirujące!

Zapisy do 4. edycji projektu już ruszyły!

Tutaj zgłosisz swoją szkołę i przeczytasz więcej o projekcie „Dziecko z Pasją”: https://wklasie.uniwersytetdzieci.pl/dziecko-z-pasja.

Przeczytaj także

#Pozytywna edukacja Zapraszamy do wspólnej naukowej przygody! Zobacz, jak wyglądały sobotnie zajęcia w lutym i marcu Obejrzyj galerię zdjęć i zobacz swoje dziecko podczas naukowej misji! A może jesteś rodzicem, który szuka dodatkowych zajęć dla swojej pociechy? Nie czekaj do początku roku i zapisz swoje dziecko na IV blok zajęć! Czytaj więcej » oprac. zbiorowe 2025-04-01

#Pozytywna edukacja Trzy sposoby na fascynujące lekcje – zgłoś klasę, a resztę zostaw nam Każdy nauczyciel wie, jak trudno czasem zainteresować uczniów tematem lekcji. Szkolna rutyna, podręcznikowe definicje i schematyczne ćwiczenia mogą sprawiać, że nawet najciekawsze zagadnienia wydają się nużące. Mamy rozwiązanie – nasi naukowcy oczarują Twoich uczniów wiedzą! Czytaj więcej » Katarzyna Bańczyk-Skubała 2025-03-14

#Pozytywna edukacja Jak łączymy zabawy ruchowe z nauką? Kilka inspiracji z naszych warsztatów Ruch jest podstawową formą ekspresji dziecka, a jego obecność w codziennych zajęciach edukacyjnych ma kluczowe znaczenie dla rozwoju. Przeczytaj artykuł, w którym pokażemy, jak łączymy aktywność fizyczną z poznawaniem świata. Czytaj więcej » Agnieszka Kulus-Klepacka, Urszula Margas, Anna Żebracka 2025-01-29