#Pozytywna edukacja

Jak rozmawiać z dzieckiem o seksualności i dojrzewaniu?

Barbara Pietruszczak 2022-03-01

Czasami trudno znaleźć właściwe słowa. Zwłaszcza jeśli samej/samemu nie otrzymało się odpowiedniej edukacji seksualnej. Na szczęście jako dorośli mamy wybór. Nasza własna reedukacja seksualna pomoże nam swobodniej i bez wstydu rozmawiać z dziećmi o ciele, dojrzewaniu i seksualności.

Nie ma niczego dziwnego w tym, że tematy związane z fizjologią mogą nas krępować, a seksualność – zawstydzać. W wielu domach to wciąż tematy tabu, o których się nie rozmawia. Częściowo dlatego, że w naszej kulturze ciało, fizjologia i seks były postrzegane za grzeszne i godne potępienia.

Obecnie, chociaż seks zdaje się być wszędzie (w reklamach, filmach, w mediach społecznościowych i w telewizji), wciąż żyjemy wśród odziedziczonych, krępujących przekonań, które nie wspierają zdrowej seksualności.

Dlatego to ważne, aby przede wszystkim przyjrzeć się sobie i swoim postawom. Z otwartością, czułością i ciekawością samych siebie. Szczególnie cenne jest skorzystanie z możliwości neutralnego, pozytywnego rozmawiania o seksualności z innymi dorosłymi. W sieci można znaleźć różne webinary i kursy dla rodziców, pomagające pokonać wstyd i ćwiczyć tę swobodną rozmowę o tych tematach.

Aby przyjrzeć się swoim postawom, ale też uporządkować dotychczasową wiedzę i zdobyć nową, warto sięgnąć po wzmacniające książki, np. „Nowe wychowanie seksualne” Agnieszki Stein, które, w duchu Porozumienia Bez Przemocy, pomoże nam dowiedzieć się więcej o rozwoju seksualnym dzieci, ale też o toksycznym wstydzie czy stereotypach. W pracy nad własnymi postawami i seksualnością wartościową pozycją są także „Warsztaty intymności” Agnieszki Szeżyńskiej, która jest bardzo praktycznym przewodnikiem po poznawaniu siebie.

W kontekście dojrzewania (i nie tylko) dobrym pomysłem jest rozpoczęcia od książek… skierowanych do dzieci. Z nich możemy zaczerpnąć nie tylko wiedzę, ale też swobodny, prosty, pozbawiony wstydu język. Im więcej będziemy czytać, a potem mówić –- tym lepiej.

Oswajanie miesiączki i innych zmian związanych z dojrzewaniem na długo przed ich rozpoczęciem pomoże dzieciom stopniowo się do nich przygotować. Raczej nie starajmy się rozmawiać na siłę –- przekazanie całej wiedzy dotyczącej dojrzewania w jednej pogadance może być przytłaczające. Kierujmy się naturalną ciekawością dziecka i bądźmy otwarci na jego pytania, np. o to, czym jest podpaska. Ze starszymi dziećmi możemy zacząć od wspólnej lektury książek o dojrzewaniu, np. „Twojego ciałopozytywnego dojrzewania”, które zostało napisane z myślą o dzieciach między 8. a 12. rokiem życia. Takie książki mogą pomóc nam rozpocząć rozmowę.

Codziennie sytuacje to najlepszy pretekst do rozmawiania o dojrzewaniu czy seksualności. Takim pretekstem może być usłyszana piosenka, obejrzany film, a nawet zakupy w sklepie.

Kupowanie podpasek to dobra okazja do rozmowy o miesiączce i artykułach menstruacyjnych. Możemy też wspólnie grać w grę: moonka stworzyła rodzinną karciankę „Dojrzewanie”, aby pomóc rodzinom oswajać zmiany i słownictwo związane z dojrzewaniem. A przy okazji mamy szansę, żeby razem spędzić czas, dobrze się bawiąc.

Jeżeli stykamy się z pytaniem, na które nie znamy odpowiedzi czy które jest dla nas trudne –- możemy o tym powiedzieć: „Nie jestem pewny, ale sprawdzę to i porozmawiam z tobą o tym wieczorem, ok?”. Musimy pamiętać o dotrzymaniu słowa. I co ważne: nie ma głupich pytań. Dlatego warto mieć na uwadze swoje reakcje: „A o co ty mnie pytasz?!”, „To jeszcze nie są tematy dla ciebie” –- takie uwagi zawstydzają i zamykają na kontakt w przyszłości. Zamiast tego warto starać się zachować neutralność i ciekawość.

Barbara Pietruszczak – dziennikarka i autorka specjalizująca się w tematyce miesiączki, obrazu ciała, seksualności i tabu związanego z cielesnością. Współtwórczyni projektu moonka i autorka „Twojego ciałopozytywnego dojrzewania”.